De afgelopen tijd heb je ze vast wel in winkels zien staan; Notenkrakers. Deze boze soldaatjes zijn de afgelopen jaren in Nederland steeds populairder geworden, maar waarom? En waarom zijn ze juist zo populair tijdens Kerst? Ik snap goed dat je dit afvraagt. Ze zien er alles behalve vriendelijke uit en passen helemaal niet goed tussen glazen kerstballen, Kerstglitters en Kerstdorpjes. En toch zie je ze overal!
Het verhaal van de Notenkraker
De originele Notenkraker komt uit het Ertsgebergte. De soldaatjes worden al sinds 1870 handgemaakt en geschilderd in verschillende kleuren. Van oorsprong zijn het militairen, maar tegenwoordig zie je ze steeds meer in allerlei andere vormen. Wel hebben ze allemaal het grimmige uiterlijk en enorme sterke tanden. Ze zien er haast agressief uit.
De Notenkraker is bedacht door Wilhelm Friedrich Füchtner (1844 – 1923) uit Sieffen. De zilvermijnen in het Erstgebergte raakten steeds verder leeg, waardoor de handwerkers een andere inkomstenbron moesten gaan vinden. Dit vonden ze in de houtsnijkunst. Wilhelm Friedrich Füchtner maakte de eerste in zijn werkplaats. Deze had een grote rood-geel-zwarte kleur met een kroon op zijn hoofd. Om kracht en moed uit te stralen en aan te geven dat de handwerkers door het wegvallen van hun inkomsten een “harde noot te kraker” hadden, kregen ze grimmige gezichtsuitdrukkingen en lieten ze hun tanden zien.
Maar hoe kan het dat de Notenkraker dan bij Kerst hoort?
Als voorbeeld nam Wilhelm Friedrich Füchtner de afbeeldingen uit het prentenboek “König Nussknacker und der arme Reinhold”, geschreven door Heinrich Hoffmann uit 1851. Dit verhaal graat over een arm, ziek jongetje dat in zijn droom tijdens Kerst door een Notenkraker door een prachtige speelgoedwereld wordt rondgeleid. De volgende ochtend blijkt al het speelgoed onder de kerstboom te liggen en wordt hij zelfs weer gezond. De Notenkraker heeft een mooie rol in dit verhaal en aangezien het tijdens Kerst afspeelt, is het verband tussen de Kerst en de Notenkraker ontstaan.
De Notenkrakers werden steeds populairder in het Ertsgebergte, maar door het bekende sprookje “De Notenkraker en de Muizenkoning” van E.T.A. Hoffmann kon niemand er meer omheen. Op dit bekende sprookje werd namelijk het wereldberoemde ballet “De Notenkraker Suite” geschreven door Pjotr Iljitsj Tsjaikovski gebaseerd. Deze schrijver is ook wel bekend van “Het Zwanenmeer”. Daar heb je vast wel eens van gehoord.
Verder is het leuk om te weten dat Notenkrakers vroeger cadeau gedaan werden om geluk te brengen en om het huis te beschermen. Zo ga je toch in eens anders naar deze boze mannetjes kijken, ofniet?
Lees ook: Leuke weetjes over de Kerstboom.
Leuke boeken
1. De Notenkraker, Kijk binnen in een sprookje – €9,99 / 2. 6 muziekjes om naar te luisteren, 6 prenten om naar te kijken – €13,95 / 3. De Notenkraker – €15,95 / 4. De Notenkraker – €14,95 / 5. The Story Orchestra: The Nutcracker – €15,79 / 6. De Notenkraker – €14,99 / 7. Het Zwanenmeer – €22,50
Wat leuk om het verhaal er achter te lezen, want dat kende ik nog niet.